Doğada kendi kendine oluşması mümkün olmayan ve genellikle farklı DNA moleküllerinin genetik mühendislik teknolojisi ile kesilip iki farklı DNA parçasının birleştirilmesine Rekombinant DNA teknolojisi adı verilmektedir. Ortaya çıkan yeni DNA molekülüne ise Rekombinant DNA yani kısaca rDNA adı verilmektedir.
Rekombinant DNA Teknolojisi Nedir?
Kısaca özetlemek gerekirse; herhangi bir organizmadan elde edilen genlerin klonlanması ve yeni elde edilenlerin ise ihtiyaca göre temel veya uygulamalı araştırmalar için kullanılmasını içermektedir.
Genetik bir olay olan bu durum doğada canlılarda da görülmektedir. Rekombinasyon, ise farklı genotipteki bireyler arasında gerçekleşen eşleşme sonucunda anne ve babaya özgü özelliklerin bir araya gelmesine sebep olan olaylar topluluğudur.
Moleküler seviyede gerçekleşen bu olay, farklı nükleotid sıralamaya sahip iki adet DNA molekülünün homoloji sergileyen bölümlerinde ki parça alışverişi sonucunda oluşan yeni gruplama olarak belirtilebilir. Bu nedenle DNA moleküllerinin bir biri arasında kırılmalar oluşur. DNA molekülleri içerisinde de parça alışverişi gerçekleşir. Sonuç olarak doğal halindeki DNA moleküllerinin bir kısmına benzeyen ve bünyesinde nükleotid dizilerini kısmen barından Rekombinant DNA moleküllerini oluşturur.
Rekombinasyon ise mayoz bölünmede yer alan kromozomal parça değişimi sonucunda meydana gelir. Bakteri rekombinasyonu ise değişik işleyişlerde, transformasyon, konjugasyon ve trandüksiyon olaylarıyla birlikte görülür. Gerçekleşen bu olaylar DNA moleküllerinin homoloji bulunmasına dayanmakta. Dolayısı ile doğada ki çeşitlenme ise aynı türde yer alan bireylerin veya yakın türler arasında sınırlı olarak gerçekleşir. Şayet değişik türler arasında eşleşme engelleri ise bireyler arasında genetik olarak bilgi iletimine yani rekombinasyona olanak tanımaktadır.
İlaç geliştirmede uygulanılan bu yöntemin aşamaları
— DNA’nın izolasyonu
— DNA’nın özgün nükleotid dizilerinde belirli sıralamalarında parçalanması . Böylece intron ve ekson dediğimiz nükleotid dizilerin oluşturulması.
— DNA parçacıklarının belirtilmesi
— Rekombinant DNA’nın uyumlu konak hücrelere yerleştirilmesi
— Rekombinant DNA’nın konakçı hücrelerden replikasyonu ve ekspresyonu
— Sonucunda oluşan genlerin mutant hücrelerden izolasyonunu amaçlamaktadır.
Bu aşamalardan sonra istenilen gene ait milyonlarca klon elde edilir.