Ölçme bir büyüklüğü kendi cinsinden bir birimle karşılaştırmaktır günlük yaşamımızda özellikle elektronik alanında ölçüm yapmak, devre elemanlarının kararlı çalışıp çalışmadığını tespit etmek için önemlidir. Ölçüm yapılmadan, bozulan devre elemanlarını tespit edemeyiz. Elektrik enerjisini ölçmek ölçülen duruma göre istenmeyen bir değer elde edilirse önlem almak devre elemanlarının sağlamlığını kontrol etmek devre arızalarını tespit etmek gibi birçok amaçlar için ölçme yapılmaktadır. elektriksel ölçü aletleri yapısına göre dijital ve analog ölçü aletleri olarak iki kısımda incelenir. Analog ölçü aletlerinde değer okumak daha zor olduğu için günümüzde dijital elektronik ölçü aletleri kullanılmaktadır. Yine günümüzde ölçümleri kaydeden ölçü aletleri vardır; bunlar bir kağıt üzerine ölçülen büyüklük değerinin zamana bağlı olarak gösterirler. Kullanım yerlerine göre taşınabilir ölçü aletleri pano tipi ölçü aletleri gibi aletler vardır. Taşınabilir ölçü aletleri bir yere monte edilmeyen aletlerdir, bu ölçü aletleri laboratuvar ortamlarında işletmelerde atölyelerde ölçüm yapmak için kullanılırlar.
Ölçü Aletleri
- Ampermetre alternatif akım ve doğru akım devrelerinde alıcının çekmiş olduğu akımı göstermektedir ampermetrenin simgesi A’dır.
- Voltmetre yine alternatif akım ve doğru akım da devreye bağlı bir alıcının uçlarındaki gerilimi- potansiyeli ölçer, ölçü aleti devreye paralel bağlanır ve V harfi ile gösterilir
- Lcr metre elektrik devresinde bobin direnç kondansatör gibi elemanların endüktans direnç kapasite değerlerini ölçer.
- Wattmetre alternatif akım ve doğru akım devrelerinde alıcıların çektiği elektriksel gücü ölçer
- Frekansmetre sadece alternatif akım devrelerinde elektrik enerjisinin frekansını ölçer ve devreye paralel bağlanır
- Multimetre hem elektrik devrelerinde hem de elektronik devrelerde gerilim akım direnç frekans kapasite endüktans gibi değerlerin ölçümlerini yapar
- Osilaskop elektronik devrelerde veya bir elektrik devresinde gerilim akım değeri Faz farkı ölçümleri frekans ölçümleri gibi değerleri grafiksel olarak gösterir
Bütün ölçü aletlerinde %100 doğruluk elde etmek mümkün değildir. Bu nedenle ölçü aleti üretilirken imalatçı belirli bir hata değeri belirtir bu değer ölçen aletin üzerine yazılır. Ölçmeyi etkileyen faktörler arasında ölçü aletinin kullanım şekli ortamın ısısı akımın dalga şekli gibi faktörler doğru ölçmeyi etkiler. Ölçü aletinde hata toleransı ile ilgili örnek vermek gerekirse, ölçü aleti üzerinde bu hata 0.5 şeklinde gösterilmiş olsun. Alette son kademe 1000 voltluk bir değer olsun. Üretici 0.5 ifadesi ile voltmetrenin hatasının 5 volt olacağını belirtmek istiyordur. Yani yapılan ölçümlerde +5 veya -5 Volt hata payı bulunmaktadır.
