Tüm kuş türleri gibi civcivlerin de yumurta içerisinden çıktığını biliyoruz. İnsanlara ve diğer birçok canlıya benzer şekilde akciğerlere sahip olan bu hayvanlar, nasıl oluyor da haftalar boyunca içerisinde bulunduğu yumurtadan nefes alabiliyor?
Tavukların ve diğer bütün kuş türlerinin insanlar gibi nefes aldığını biliyoruz. Bu hayvanlar daha farklı bir vücut yapısında olmalarına rağmen insanlardakine benzer akciğerlere sahipler. Peki tavukların akciğerleri, yumurta içerisinde bulundukları sırada nasıl nefes almalarını sağlıyor?
Skunk Bear isimli YouTube kanalı bu ilgi çekici sorunun cevabını güzel bir videoyla anlattı. İşte yumurta içindeki civcivlerin nefes almasını sağlayan ve insanlarla büyük benzerlik gösteren mükemmel sistemin işleyiş şekli:
Civcivlerin oksijen döngüsü, havanın yumurtanın dış kısmında bulunan deliklerden içeriye girmesiyle başlar. Bu delikler o kadar küçüktür ki yumurtanın sağlamlığına zarar vermez ve iç kısımda yer alanları dış etkenlere maruz bırakarak tehlikeye atmazlar. Hava, yumurtanın içine bu deliklerden giriş yapar ancak daha tam gelişmemiş olan civcivin akciğerleri yoktur ve gelişebilmesi için gerekli oksijeni alamaz. İşte bu noktada yumurta içerisinde ilk oluşan sistemlerden birisi, dolaşım sistemi devreye girer. Dolaşım sistemi embriyodan yumurtanın dış kısımlarına doğru uzanır ve gelişmeye başlayan civcivlerin dolaşım sistemi, yumurtanın ışığa tutulmasıyla kolayca görülebilir. Dolaşım sistemine dahil olan damarlar, yumurtanın deliklerinden içeri giren oksijenin kan dolaşımına giriş yapmasını sağlar ve aynı anda kandaki karbondioksit de bu deliklerden dışarı atılır. Embriyo, bu şekilde gerekli olan oksijeni elde ederek civcivin gelişim aşamasını devam ettirir ve akciğerleri oluşturur. Akciğerlerin oluşmasına kadar geçen sürede yumurta içerisindeki nem, hava deliklerinden buharlaşarak yumurtanın sivri kısmında oksijenin toplandığı bir hava keseceği sağlar. Gelişimini tamamlayan civciv, bu hava keseceğini patlatarak ilk nefesini alır ve yumurtayı kırmak için gereken güce erişir.
https://youtu.be/w-M33PtwtM4
Civcivlere benzer şekilde yumurtadan çıkmadığımız ortada, ancak anne karnındaki bebeklerin de nefes alma ihtiyacı bulunur ve işte bu noktada civcivlerle benzerlik gösteririz. Embriyo, rahim duvarlarına doğru uzayan bir kılcal damar sistemi geliştirir ve bu damarlar sayesinde, annenin dolaşım sistemiyle bağlantılı plasentadan oksijen alır. Memeliler, kuşlar ve sürüngenler dolaşım sisteminin akciğer gibi davranabilmesini sağlayan bu özellikten faydalanır.