Gazın basıncını kullanarak mekanik iş elde etme ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Pnömatik basınçlı hava teknolojisi olarak da adlandırılabilir, ancak bazı çevrelerde bir tür otomasyon kontrolü olarak bilinmektedir. Basınçlı gazdan kasıt genellikle kuru veya yağlanmış tipte olabilecek havadır. Bu basınçlı hava bir uç efektörünü harekete geçirmek ve çalıştırmak için kullanılır. Uç efektörler, ortak silindirden tutucular veya hava yayları gibi uygulamaya özel farklı cihazlar olarak çeşitlenirler. Vakum sistemleri, aynı zamanda pnömatik alanda da, büyük cam tabakalarını veya yumurta gibi hassas nesneleri kaldırmak ve taşımak gibi hassas işlemleri gerçekleştirmek için vakum jeneratörleri ve kapları kullanır.
Pnömatik Alanları
Mühendisler genellikle tıbbi alanda, ambalaj sektöründe, malzeme taşıma-nakliye sektöründe, eğlence ve hatta robotik gibi sektörlerde pnömatik teknolojisini kullanırlar. Esasında pnömatik, tehlikelerin kritik olduğu çok spesifik uygulamalarda yararlı olabilir. Mesela bir altın madeni ya da kömür madeninde insan gücü yerine pnömatik sistemler pekala kullanılarak can ve mal kayıplarının önüne geçilebilir. Havanın sıkıştırılabilir olması mühendislik alanında büyük yararlar sağlamıştır. Bir basınç kuvveti oluşturularak çeşitli sistemler tasarlanabilir. Bir pnömatik sistem 100 PSI basınçta çalışabilir. Küçük yüklerin taşınması ve kullanılması alanında bu dal sık kullanılmaktadır.
Gazların Sıkıştırılabilir Olması
Bir piston düzeneği içerisindeki hava sıkıştırılırsa, basıncı artar. Basitçe bu P.V= n.R.T prensibine göre çalışır. P basınç V ise hacim olmak üzere iki kavram ters orantılıdır. Burada n mol sayısını, R sabit sayı, T kelvin cinsinden sıcaklığı temsil eder. Basıncı arttırdığınızda hacim küçülür, hacmi arttırdığınızda da basınç küçülür. (n.R.T sabit olmak şartıyla). Son yıllarda havanın sıkıştırılarak basınç elde edilme işlemi, elektronik otomasyon sistemlerinde sık kullanılmaya başlandı.
Hidrolik Nedir?
Sıvı mekaniğini inceleyen bir bilim dalıdır, Pnömatik gazları inceler. Akışkanlar mekaniğini inceleyen bilimin bir alt dalıdır. Sıvının gücünden istifade etmek, antik çağdan beri bilinir. En eski hidrolik bilimci Mısırlı Heron’dur. Mühendislikte hidrolik enerji ile dairesel açısal ve doğrusal hareket üretmek mümkün olur. Pnömatikten farklı olarak büyük basınç değerleri ile ilgilenir. Su yerine petrol türevi yağların kullanılması daha avantajlıdır. Çünkü su içeriğindeki oksijen nedeni ile korozyona yol açmaktadır. Sıvıların sıkıştırılamaz olması, basınç uygulandığında sıvıların bir iletim köprüsü gibi davranmasına yol açar ki bu da mühendisler için çok kullanışlı bir özelliktir. Akışkan yağlar ise sudan daha kullanışlıdır. Fakat inşaat mühendisliği alanına giren su hidroliği konusu su kaynakları ve suyun taşınması problemleri ile ilgilidir. Limanlar su arıtma tesisleri, pompalama drenaj gibi çalışmaları içine alır.
