Siyanobakteri, eşsiz yapısı ve özel klorofili sayesinde Mars’ta oksijen, besin ve hatta yakıt üretmek için kullanılabilir.
NASA’nın, SpaceX’in ve ESA’in ve diğerlerinin Mars’a gitmeyi hedeflediği, Kızıl Gezegen’e varmalarının ardından da insanların yaşayabileceği bir koloni kurmayı planladığı biliniyor. İzlediğimiz filmlerde bu süreç her ne kadar kolay görünse de, gezegene gitmek ve burada insanların yaşayabileceği bir alan oluşturmak sandığımızdan çok daha zor. Bilim insanları, Mars görevlerinin sıklaştığı şu günlerde koloni oluşturma hedeflerine yardımcı olabilecek teknolojileri ve yöntemleri araştırmaya devam ediyor. Bunlar arasında, insanların Mars’taki oksijen sorununa kesin çözüm sunabilecek küçük bir canlı da bulunuyor: Siyanobakteri.
Muhtemelen bu mikroskobik canlının adını daha önceden duymuşsunuzdur. Dünya’nın dört bir yanında bulunan ve dayanıklılığıyla tanınan bu mikroskobik canlı, çevresindeki karbondioksidi emiyor ve oksijen salınımı yapıyor. Bitkilere benzer bir iş yapmasına rağmen onlardan farklı olarak neredeyse her konumda yaşamını sürdürebilen bu canlı, ışığın zar zor ulaştığı okyanus derinliklerinde bile rahatlıkla fotosentez yapabiliyor.
Neden bitkiler yerine siyanobakteri?
Mars’a yapacağımız yolculukta bitkilerden daha fazla siyanobakterilere ihtiyaç duyacağımız düşünülüyor. Peki ama neden? Kızıl Gezegen’i rahat yaşayabileceğimiz bir eve çevirebilmek için tercihimizi daha küçük canlılardan yana kullanmamızın asıl nedeni, sahip oldukları eşsiz klorofil türü. Siyanobakteride “klorofil f” olarak isimlendirilen, farklı bir klorofil türü bulunuyor. Işığı enerjiye çevirme konusunda çok daha başarılı olan klorofil f, koyu kırmızı ışığı ve dalga boyu çok daha fazla olan kızılötesi ışığın bir bölümünü enerji üretiminde etkin olarak kullanabiliyor. Mars, Güneş’e uzaklığı ve atmosfer yapısından ötürü Dünya’dan %56 daha az ışık alıyor. Bu da, yalnızca %44’lük ışığı etkin bir şekilde kullanabilecek ve atmosferin %0,13 oranındaki oksijenini insanların yaşayabileceği seviyelerde artırabilecek, marifetli bir canlıya ihtiyaç duyduğumuz anlamına geliyor.
Siyanobakteri ne kadar oksijen üretiyor?
Zor koşullarda oksijen üretimi konusunda siyanobakterilerin gayet başarılı olduğunu defalarca tekrarladık. Peki ama ne kadar büyük bir başarıdan söz ediyoruz? Bunu daha iyi anlamak adına ağaçlarla bir kıyaslama yapalım. Bir hektarlık alana ağaç dikerek senede 2,5 ile 11 ton oksijen üretimi yapıyoruz. Öte yandan bir hektarlık havuz oluşturur ve içini siyanobakterilerle doldurursak yılda 16 ton oksijen üretimi gerçekleştirebiliriz. Bunun yanı sıra siyanobakterilerin yaşayabileceği bir alan oluşturmak için çok zahmete girmeye de gerek yok, çünkü bu canlılar son derece zorlu koşullara uyum sağlayabiliyor.
Oksijenden çok daha fazlasını üretebilirler
Siyanobakterileri kullanarak oksijenden çok daha fazlasını üretebilmek de mümkün. Bu canlıların bulunduğu alanlarda yiyecek olarak kullanılacak bitkiler yetiştirilebilir, eşsiz yapıları Mars yüzeyinde ulaşım ve araştırma için gerekli olan araçlara yakıt sağlayabilir.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda şunu söylemek mümkün ki ıssız bir gezegene düşecek olsaydınız, yanınızda olmasını isteyeceğiniz üç şeyden birisi kesinlikle siyanobakteriler olmalı.
Kaynak