Genel tanım itibariyle ultrason, yüksek frekanslı ses dalgaları yardımıyla vücudun görüntüleme işlemidir. Diğer birçok görüntüleme yönteminden farklı olarak ultrasonografide radyasyon olarak tabir edilen X ışınları kullanılmaz. Bu da zararsız bir işlem olması anlamına gelmektedir. Gebelik takiplerinde, çocuk ve bebek hastalıklarında güvenli bir şekilde kullanılabilmektedir. Ultrasonografi işlemi sonucunda elde edilen görüntülerin netliği, işlemin yapıldığı bölgeye göre farklılık gösterir. Hem ultrasonografi işlemi hem de elde edilen belgelerin incelenerek raporlanması ultrasonografi ve diğer görüntüleme yöntemlerinde ileri düzeyde eğitim almış radyoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Ultrason işlemleri için özel bir makinenin görüntülenmesi istenen bölgeye direkt olarak temas ettirilmesi şeklinde uygulanmaktadır. Ultrason cihazı olarak da adlandırılan bu cihaz 2 parçadan oluşmaktadır. Bunlarda bir tanesi cilde temas ettirilecek olan prob, diğeri ise ses dalgalarını görüntüye dönüştürerek ekrana yansıtan merkezi işlem ünitesidir. Probun temas ettirileceği görüntülenmek istenen bölge, ses dalgalarını tam olarak da iletebilmesi açısından özel bir jelle kaplanmaktadır. İşlem sırasında elde edilen görüntüler gerçek zamanlı olarak radyolog tarafından ekrana yansıtılarak izlenebilmektedir.
Ultrason Nasıl Çekilmektedir?
Özellikle gebe kadınlar ve kronik hastalıkları bulunan kişiler başta olmak üzere birçok kişi sağlık taramaları için düzenli olarak ultrasona girmektedir. Ultrasonografide araştırılan bölgenin en net şekilde görülebilmesi ve elde edilecek olan bulguların doğruluk payının artırılması için hekimlerin ultrason öncesi dikkat edilmesi gerekenler konusunda hastalara gerekli bilgileri verilmesi gerekmektedir. Karın ultrasonu gibi bir takım ultrason işlemleri belirli bir zamandır aç olmayı gerektirebilir. Bunun yanı sıra kadın üreme organlarına ilişkin hastalıkların araştırılması için yapılan pelvik ultrasonlara girerken hastaların mesanelerinin dolu olması gerekmektedir.
Ultrason Hangi Alanlarda Kullanılır?
Vücut içerisinde gözle görülmeyen ve endoskopi yöntemiyle erişilemeyen kısımların görüntülenerek bu bölgelere ilişkin hastalıkların teşhis edilmesi, değişim ve gelişimlerin gözlemlenebilmesi için geliştirilen ultrasonografi tıp alanında en yaygın olarak kullanılan görüntüleme tekniklerinden birisidir. Ultrasonun kullanıldığı başlıca bazı alanlar şunlardır:
- Tiroit bezi hastalıklarının araştırılması.
- Kas hastalıklarına yönelik yapılan incelemeler.
- Hamilelerde bebeğin sağlık durumunu gözlemlemek için.
- Çeşitli enfeksiyonların araştırılması.
- Meme ve yumuşak dokularda oluşan tümörlerin araştırılması.